Tamamlayıcı ve Alternatif Yaklaşımlar Nedir?
Bu başlık altında, ana rehabilitasyon planınızı (değerlendirme + egzersiz + yük yönetimi + eğitim) desteklemek amacıyla kullanılan, semptom odaklı rahatlama, stres/anksiyete düzenleme ve beden farkındalığı kazandırmaya yönelik uygulamalar yer alır.
Alt Programlar
1) Kupa Uygulamaları
Kapsam:
- Islak kupa (hacamat) ve kuru kupa (negatif basınçla doku vakumu) dolaşım ve fasya kayganlığını hedefleyen tamamlayıcı uygulamalardır.
- Amaç, kısa vadeli rahatlama ve hareket hissinde iyileşme sağlamaktır.
Uygulama Prensipleri
- Sterilite ve tek kullanımlık materyal; eğitimli uygulayıcı.
- Süre: Bölgeye ve toleransa göre genelde 5–10 dk (kuru kupa), ıslak kupa kısa ve kontrollü protokoller.
- Seans Sıklığı: Haftada 1 (veya 2) ile sınırlı deneme.
- Entegrasyon: Aynı seans içinde hafif mobilite/nefes ve düşük şiddette aktivasyon ile birleştirilir.
Ölçme–İzlem
- NPRS/VAS (ağrı), bölge ROM’u, Global Rating of Change; 2–3 seans sonunda net fayda yoksa sonlandırma.
2) Akupunktur / Kuru İğneleme Yönlendirmesi
Kapsam:
- Akupunktur: Belirli noktalara çok ince iğnelerle uyarı; bazı kas-iskelet ağrılarında semptomatik rahatlama bildirilir.
- Kuru iğneleme (dry needling): Miyofasiyal tetik noktalarının hedeflenmesi.
Uygulama Prensipleri
- Sertifikalı uygulayıcıya yönlendirme; tek kullanımlık iğne.
- Süre: 10–20 dk; seans başına sınırlı nokta; aktivasyon sonrası hafif egzersiz.
Ölçme–İzlem
- NPRS/VAS, fonksiyon ölçekleri (NDI/Oswestry vb.), hasta-hedef temelli kısa vadeli kazanımlar.
3) Nefes & Gevşeme ve Mindfulness Temelli Yaklaşımlar
Kapsam:
- Diyaframatik nefes, progressif kas gevşetme (PMR), beden tarama, mindfulness temelli farkındalık.
- Ağrı algısının modülasyonu, otonom sinir sistemi dengesi (HRV artışı), uyku ve stres yönetiminde destek.
Uygulama Prensipleri
- Günlük 5–15 dk kısa pratikler; nefes–postür entegrasyonu (oturuş, yürüme).
- Seans içinde egzersiz öncesi/sonrası regülasyon aracı olarak kullanılır.
- Dijital hatırlatıcılar ve kısa rehber ses kayıtlarıyla ev programı.
Ölçme–İzlem
- Uyku kalitesi, stres/anksiyete kısa ölçekleri; NPRS, günlük aktivite toleransı.
4) Yoga Terapi & Somatik Farkındalık
Kapsam:
- Düşük–orta şiddette poz–akış düzenleri; beden farkındalığı, mobilite–stabilite dengesi ve nefes entegrasyonu.
Uygulama Prensipleri
- Anatomik sınırlara saygı; ağrısız aralık; kişiye özel modifikasyon (blok, strap, duvar desteği).
- Valsalva’dan kaçınma, aşırı fleksiyon/rotasyon yüklerinden kaçınma (osteoporoz, disk hassasiyetinde).
Ölçme–İzlem
- ROM, denge testleri, öznel rahatlama skoru; ev pratik uyum oranı.
5) Manuel Lenf Drenajı & Kompresyon Danışmanlığı
Kapsam:
- Lenfödem/venöz yetmezlikte ödem kontrolü ve rahatlama odaklı destek.
Uygulama Prensipleri
- Eğitimli terapist; nazik, ritmik uygulama.
Ölçme–İzlem
- Perimetre/volüm ölçümleri, ağırlık–ödem hissi, fonksiyonel tolerans.
Değerlendirme – Standart Ölçütler
- Ağrı: NPRS/VAS
- Fonksiyon: Bölgeye özel ölçekler (NDI, Oswestry, KOOS/HOOS, DASH, LEFS vb.)
- İlerleme: Global Rating of Change (GROC), Patient-Specific Functional Scale (PSFS)
- Davranışsal: Uyku, stres, aktivite günlüğü; ev programı uyum
- Karar Noktası: 2–6 hafta içinde klinik anlamlı kazanım yoksa (hedeflere göre) yöntem devre dışı bırakılır.
Seans Akışı ve Dozlama
- Sıklık–Süre: Haftada 1–2 seans, 30–45 dk; tamamlayıcı bölüm genelde seansın ≤ 1/3’ü.
- Önce–Sonra: Önce kısa nefes/regülasyon, gerekiyorsa kupa/akupunktur (seçili olgularda), ardından aktif egzersiz ve eğitim.
- Progresyon: Semptom toleransı, ölçüm skorları ve fonksiyonel hedeflerle uyumlu adım adım artış.
Sonuç
“Tamamlayıcı ve Alternatif Yaklaşımlar”, FizyoWE’de kanıt–güvenlik–entegrasyon ilkeleriyle, aktif rehabilitasyonu destekleyen araçlar olarak kullanılır. Hedefimiz; semptom yönetimini, beden farkındalığını ve stres regülasyonunu iyileştirirken, asıl kazanımı sağlayan egzersiz ve fonksiyonel eğitim hattını güçlendirmektir.